Hoe weet je nu of de medezeggenschap goed functioneert? De zachte gebieden worden wel gevoeld, de harde gebieden zijn soms lastig te herkennen. Ik ben regelmatig met medezeggenschapsraden in gesprek die meer vat willen krijgen op wat er allemaal kan met medezeggenschap en hoe je van een mooie basis krachtige medezeggenschap kan maken.
Centrale vragen daarbij kunnen zijn:
- Doe je alle dingen?
- Doe je alle dingen ook goed?
1. Advies goede medezeggenschap
Er zijn verschillende pogingen gedaan om richting te geven aan een beschrijving van goede medezeggenschap. Natuurlijk verwijs ik graag naar ‘het advies goede medezeggenschap’ dat ontwikkeld is in het eerste project ‘versterking medezeggenschap rond 2013. Daarin staat gedrag genoemd dat goede medezeggenschap in zich heeft. Dat zijn indicatoren die helpen om vooral te reflecteren op de visie die je kan hebben bij goede medezeggenschap en of dat ook door iedereen en alle relevante partijen zo wordt beleefd.
Om dit te verkennen heeft het project toentertijd een training opgesteld mbt het voeren van een Ambitiegesprek op school. Als je daar meer over wil weten, neem contact op met de AOb, of via de mail. Het is een waardevolle training die de mogelijkheid geeft (continuproces) om medezeggenschap niet alleen inhoudelijk te benaderen, maar te koppelen aan visie en goede uitoefening. Het is mensenwerk tenslotte.
2. Zelfevaluatietools
Veel organisaties hebben een eigen evaluatietool ontwikkeld. Die helpt om een beeld te krijgen wat er gebeurt op het gebied van medezeggenschap én hoe dit gewaardeerd wordt. Daaruit kun je vrij makkelijk een verbeterplan ontwikkelen. Ik deel 1 lijst met je. Onderaan staat de download van de invultabel. Als je begeleiding nodig hebt, dan hoor ik het wel.
1. Competentie en Kennis
- Kennisniveau van wet- en regelgeving: Hoe goed zijn leden op de hoogte van de relevante wetten (zoals de Wet op de Ondernemingsraden) en interne reglementen?
- Expertise in specifieke domeinen: Bezitten leden voldoende kennis op gebieden die voor hun organisatie en sector relevant zijn, zoals financiën, HR, of duurzaamheid?
- Continuïteit en ervaringsopbouw: Hoe lang blijven leden in de raad, en is er een duidelijk inwerkprogramma of coaching voor nieuwe leden?
- Scholing en ontwikkeling: Wordt er regelmatig scholing aangeboden en gevolgd om kennis up-to-date te houden?
2. Communicatie en Samenwerking
- Relatie met de achterban: Hoe goed wordt de achterban geïnformeerd over de activiteiten en beslissingen van de medezeggenschapsraad, en wordt er feedback gevraagd?
- Samenwerking binnen de raad: Is er een open, respectvolle samenwerking en duidelijke taakverdeling binnen de medezeggenschapsraad?
- Relatie met bestuur en directie: Is er sprake van een constructieve, open communicatie met het bestuur, en wordt er serieus rekening gehouden met de inbreng van de raad?
- Besluitvorming en transparantie: Hoe duidelijk en transparant zijn de procedures en processen binnen de raad?
3. Invloed op Beleid en Besluitvorming
- Inhoudelijke betrokkenheid bij beleid: In hoeverre heeft de raad invloed op strategische en operationele beleidsbesluiten?
- Frequentie en kwaliteit van adviesaanvragen: Wordt de medezeggenschapsraad op tijd betrokken en krijgt hij alle relevante informatie om adequaat advies te geven?
- Effectiviteit van besluiten en adviezen: Worden de adviezen en besluiten van de raad effectief opgevolgd door de directie of het bestuur?
- Reikwijdte van bevoegdheden: Is er voldoende ruimte voor de raad om invloed uit te oefenen, zoals instemmings- en adviesrecht?
4. Faciliteiten en Ondersteuning
- Beschikbare middelen: Heeft de medezeggenschapsraad voldoende budget voor scholing, advies en onderzoek?
- Tijd en vergaderfaciliteiten: Wordt er voldoende tijd en gelegenheid geboden aan leden om hun taken uit te voeren, bijvoorbeeld via vergaderuren of verlof?
- Toegang tot informatie: Is er toegang tot de juiste informatie om besluiten te kunnen nemen, zoals financiële rapporten, strategische plannen en HR-data?
- Professionele ondersteuning: Heeft de raad toegang tot externe of interne deskundigen, zoals juridisch adviseurs of HR-specialisten?
5. Evaluatie en Verantwoording
- Regelmatige zelfevaluatie: Voert de raad periodiek een zelfevaluatie uit om de effectiviteit en leerpunten te identificeren?
- Accountability naar de achterban: Rapporteert de raad regelmatig over zijn activiteiten en resultaten naar de achterban en stakeholders?
- Feedbackmechanismen: Bestaan er mechanismen om feedback van medewerkers of stakeholders te verzamelen en mee te nemen in toekomstige werkwijzen?
