Een goed functionerende (G)MR, wie wil dat nou niet? Maar daar komt wel wat bij kijken. Hoe kijken mensen binnen en buiten de school eigenlijk naar de MR? Hebben ze een duidelijk en positief beeld van het werk dat de MR doet? Is dat beeld motiverend genoeg om iemand kandidaat te laten worden? En wat is er nodig om de (G)MR goed te laten draaien, met een prettige sfeer en concrete resultaten? Op deze vragen gaan we hier dieper in.
Motivatie
Het imago van de MR komt niet alleen van binnenuit
Om mensen te motiveren om zich kandidaat te stellen voor de MR, en om ze daarna ook actief en gemotiveerd aan de slag te laten gaan, is het beeld dat betrokkenen hebben van de MR cruciaal. Een MR die onzichtbaar is of niet serieus genomen wordt door het management of bestuur, heeft weinig aantrekkingskracht. Dit betekent dat niet alleen de MR zelf verantwoordelijk is voor haar imago.
Als we medezeggenschap zien als een belangrijk onderdeel van onze schoolorganisatie, als een kritische vriend voor het bestuur en management, dan moet ook het bestuur bijdragen aan het beeld van de MR als een zinvol en effectief orgaan. Dit is ook de kern van het medezeggenschapsstatuut: het laat zien wat er nodig is voor een goed functionerende organisatie, welke taken en verantwoordelijkheden daarbij horen. Het proces van samen een statuut ontwikkelen is daarom zo belangrijk.
De MR als team
Natuurlijk ligt er ook een grote verantwoordelijkheid bij de MR zelf. De MR moet laten zien waar ze voor staat en wat ze bereikt. Dat klinkt makkelijk, maar het is niet eenvoudig. De leden van de MR hebben vaak verschillende motivaties om deel te nemen: de een wil iets bijdragen aan de school van zijn of haar kinderen, de ander is ontevreden over bepaalde zaken en wil verandering, en weer een ander is volgens rooster aan de beurt. Dit betekent dat motivatie, verwachtingen en belangen binnen de MR sterk kunnen verschillen. Dat is normaal en geen probleem, zolang de MR werkt aan een duidelijk eigen profiel. De MR is immers geen verzameling individuen, maar een team dat als beleidsorgaan functioneert.
Al bij de verkiezingen
Het eigen gezicht van de MR is al belangrijk bij de verkiezingen. Als de MR een duidelijk profiel ontwikkelt, kan ze bij de werving van nieuwe leden helder communiceren waar ze voor staat en wat ze wil bereiken. Dit geeft een soort ‘verkiezingsprogramma’. Een succesvol verleden en behaalde resultaten helpen bij het aantrekken van nieuwe leden en bij de herverkiezing van zittende leden. Zo creëer je draagvlak en vergroot je de herkenbaarheid van de MR. Als er meerdere kandidaten zijn, kan hun persoonlijk profiel ook nog een rol spelen, zolang dat maar past binnen het bredere profiel van de MR.
Teamgeest
De taak van de MR: wat moet en wat mag
Wat is er nodig om van de MR een echt team te maken? Volgens de Wet medezeggenschap op scholen (WMS) heeft de MR veel ruimte om te bepalen hoe actief ze wil zijn. De wet geeft wel een aantal verplichte taken, zoals het bevorderen van openheid en overleg, en het waken tegen discriminatie. De MR heeft ook advies- en instemmingsrechten, maar is niet verplicht die altijd te gebruiken. In principe kan de MR zelfs besluiten simpelweg goed te keuren zonder verder onderzoek. Maar dat is natuurlijk niet de bedoeling van een goed functionerende MR.
De MR heeft dus een breed speelveld en kan kiezen hoe actief ze wil zijn. Deze keuzes bepalen mede hoe de MR functioneert als beleidsorgaan.
Werken vanuit een profiel
De vraag “Wat voor MR willen we zijn?” is essentieel voor het ontwikkelen van een gemeenschappelijke visie. Deze visie is nodig om effectief te kunnen functioneren, want een verdeelde MR bouwt weinig gezag op. Daarnaast is het belangrijk voor de herkenbaarheid naar buiten toe. De MR is een beleidsorgaan en dat betekent dat ze zich richt op structurele zaken zoals beleid en reglementen. Door te werken vanuit een helder profiel kan de continuïteit en consistentie van de MR gewaarborgd worden.
Een duidelijk profiel helpt ook bij de werving van nieuwe leden. Je kunt gerichter zoeken naar kandidaten die specifieke vaardigheden of talenten hebben die aansluiten bij de doelen van de MR. Dit blijkt vaak motiverend te werken, omdat mensen graag hun capaciteiten willen inzetten in een organisatie die bij hen past.
Randvoorwaarden en relaties
Naast het ontwikkelen van een visie en profiel zijn er ook praktische zaken die de motivatie kunnen beïnvloeden. Denk aan goede informatievoorziening, een heldere faciliteitenregeling, scholing en doelmatige vergaderingen. Een sterk draagvlak vraagt ook om goede relaties met bestuur, management, collega’s, ouders en leerlingen. Het is belangrijk om je achterban niet alleen te informeren, maar ook actief op te zoeken om te achterhalen wat er leeft.
‘Hou het leuk’
Het werk van de MR moet vooral behapbaar blijven. Als het werk als een zware last wordt ervaren, is er iets mis. Misschien zijn de ambities te hoog, of is de samenwerking met het bestuur of management niet goed. Een MR moet praktisch te werk gaan en rustig beginnen. Ervaar eerst wat je als team kunt en wilt doen, en breid daarna eventueel je werkterrein uit. Een jaarplan kan hierbij helpen. Regelmatige evaluatie van het werk, zowel intern als met het bestuur, kan de teamgeest versterken en de motivatie hoog houden. Zo blijft het werk leuk en zinvol.