De oudergeleding van de Medezeggenschapsraad (MR) speelt een belangrijke rol binnen het onderwijs door gebruik te maken van instemmings- en adviesrechten. Deze rechten geven ouders de mogelijkheid om actief betrokken te zijn bij besluitvorming die direct van invloed is op hun kinderen en het schoolbeleid. Door deze rechten effectief te gebruiken, kunnen ouders waardevolle bijdragen leveren aan de kwaliteit van het onderwijs en de schoolomgeving. Laten we enkele voorbeelden en praktische tips bekijken over hoe de oudergeleding met deze rechten waarde kan toevoegen.
Instemmingsrecht van de oudergeleding
Het instemmingsrecht geeft de oudergeleding van de MR de mogelijkheid om bepaalde besluiten van het schoolbestuur goed te keuren of af te wijzen. Zonder hun instemming kan het schoolbestuur geen definitieve beslissing nemen over onderwerpen die specifiek de ouders en leerlingen aangaan. Dit recht biedt ouders directe invloed op de kwaliteit van het onderwijs en de organisatie van de school.
De oudergeleding en de leerlinggeleding hebben een volwaardige stem en rol in de Medezeggenschapsraad, maar ook een eigen bevoegdheid.
Wet-tekst WMS
Artikel 13. Instemmingsbevoegdheid ouders/leerlingendeel medezeggenschapsraad bij een school als bedoeld in de WPO en de WEC, met uitzondering van scholen voor voortgezet speciaal onderwijs
1. Het bevoegd gezag van een school als bedoeld in de Wet op het primair onderwijs en de Wet op de expertisecentra, met uitzondering van scholen voor voortgezet speciaal onderwijs, behoeft de voorafgaande instemming van het deel van de medezeggenschapsraad dat uit en door de ouders of de leerlingen is gekozen, voor elk door het bevoegd gezag te nemen besluit met betrekking tot de volgende aangelegenheden:
a. regeling van de gevolgen voor de ouders of leerlingen van een besluit met betrekking tot een aangelegenheid als bedoeld in artikel 10, onder i, of artikel 11 onder c, d, e en m;
b. verandering van de grondslag van de school of omzetting van de school of van een onderdeel daarvan, dan wel vaststelling of wijziging van het beleid ter zake;
c. de vaststelling of wijziging van de hoogte en de vaststelling of wijziging van de bestemming van de middelen die van de ouders of de leerlingen worden gevraagd zonder dat daartoe een wettelijke verplichting bestaat onderscheidenlijk zijn ontvangen op grond van een overeenkomst die door de ouders is aangegaan;
d. vaststelling of wijziging van het beleid met betrekking tot voorzieningen ten behoeve van de leerlingen;
e. vaststelling of wijziging van een mogelijk ouder- of leerlingenstatuut;
f. de wijze waarop invulling wordt gegeven aan tussenschoolse opvang;
g. vaststelling van de schoolgids;
h. vaststelling van de onderwijstijd voor zover het geen voorgezet speciaal onderwijs als bedoeld in de Wet op de expertisecentra betreft;
i. vaststelling of wijziging van een regeling over het verwerken van en de bescherming van persoonsgegevens van ouders en leerlingen;
j. vaststelling of wijziging van het beleid met betrekking tot activiteiten die buiten de voor de school geldende onderwijstijd worden georganiseerd onder verantwoordelijkheid van het bevoegd gezag;
k. vaststelling of wijziging van het beleid ten aanzien van de uitwisseling van informatie tussen bevoegd gezag en ouders.
Voorbeeld 1: Schooltijden
Stel dat het schoolbestuur voorstelt om de schooltijden te veranderen, bijvoorbeeld door de middagpauze te verkorten en de schooldag eerder te beëindigen. Dit is een onderwerp waar de ouders veel belang bij hebben, omdat het hun dagelijkse routine en die van hun kinderen beïnvloedt. De oudergeleding kan in dit geval gebruikmaken van hun instemmingsrecht om het voorstel goed te keuren of af te wijzen. Om een weloverwogen beslissing te nemen, kan de oudergeleding vooraf een peiling houden onder de ouders om te achterhalen wat hun voorkeuren zijn en hoe de voorgestelde wijziging hun gezinssituatie beïnvloedt.
Voorbeeld 2: Onderwijstijd
De oudergeleding van de medezeggenschapsraad (MR) heeft instemmingsrecht bij het vaststellen van de onderwijstijd op een school. Dit betekent dat het schoolbestuur de instemming van de oudergeleding nodig heeft voordat er wijzigingen worden doorgevoerd in de verdeling en invulling van de onderwijstijd. Onderwijstijd omvat de tijd die leerlingen doorbrengen in lessen en andere educatieve activiteiten die door de school worden georganiseerd, zoals projecten of excursies.
Een voorbeeld is als een school de overstap wil maken naar een continurooster waarbij leerlingen de hele dag door op school blijven zonder naar huis te gaan voor de lunch. Dit kan gevolgen hebben voor het gezinsleven van ouders, bijvoorbeeld door veranderingen in werktijden of opvangbehoeften.
Voorbeeld 3: Besteding Ouderbijdrage
De oudergeleding van de medezeggenschapsraad (MR) heeft instemmingsrecht over de besteding van de vrijwillige ouderbijdrage op een school. Dit betekent dat het schoolbestuur de oudergeleding moet raadplegen en hun instemming moet verkrijgen voordat de plannen voor de besteding van deze bijdrage worden goedgekeurd.
Discussie is vaak over de hoogte van deze vrijwillige bijdrage die aan ouders wordt gevraagd én wat te doen als ouders dit niet betalen. Het mag namelijk leerlingen niet uitsluiten van onderwijsactiviteiten.
Adviesrecht van de oudergeleding
Naast instemmingsrecht heeft de oudergeleding ook adviesrecht. Dit betekent dat het schoolbestuur verplicht is om advies te vragen aan de MR bij bepaalde onderwerpen, maar het advies is niet bindend. Toch kan het advies van de oudergeleding veel invloed hebben als het goed is onderbouwd en breed wordt ondersteund.
Voorbeeld 1: Financiën
Een voorbeeld van waar het adviesrecht van de oudergeleding belangrijk kan zijn, is bij financiële beslissingen van de school, zoals de begroting. Hoewel de oudergeleding hier geen instemmingsrecht heeft, kan hun advies waardevol zijn om de prioriteiten van ouders te weerspiegelen. Bijvoorbeeld, als de school van plan is te bezuinigen op bepaalde activiteiten zoals schoolreisjes of culturele uitstapjes, kan de oudergeleding aangeven hoe belangrijk deze activiteiten zijn voor de ontwikkeling van de kinderen en voorstellen om op andere zaken te besparen.
Voorbeeld 2: Onderwijskwaliteit
Het schoolbestuur kan de oudergeleding ook om advies vragen over onderwerpen die de onderwijskwaliteit betreffen, zoals de inzet van extra leermiddelen of het verbeteren van de begeleiding van leerlingen met speciale onderwijsbehoeften. De oudergeleding kan advies geven op basis van hun ervaringen met hun eigen kinderen en gesprekken met andere ouders. Door goed naar de behoeften van ouders en leerlingen te luisteren, kan de oudergeleding helpen bij het vinden van praktische oplossingen die de kwaliteit van het onderwijs verbeteren.
Waardevolle bijdrage via adviesrecht
Ouders zij enorm belangrijk op school. Waar het personeel een arbeidsrelatie heeft met het bestuur, zijn ouders onafhankelijker. Zij zijn tenslotte de ‘leverancier’ van leerlingen en daarmee ook financieën. Naar ouders wordt anders geluisterd dan naar personeel, zeker als een oudergeleding middels bijvoorbeeld een ouderraad de moeite neemt om bij belangrijke onderwerpen de achterban te raadplegen.